
日本棋士国内レーティングの評価(コミ数別)
- 算出したレーティング点数を使用して,ひと月後までに行われた対局の対局者間の点数差と勝率の関係を,理論値と比較した. レーティング点差±3点差までの比較を,コミ数別に示す.
- 評価の対象とした対局は,RD0.35以下同士の対局に限っている.RDが大きい棋士の対局も含めると結果の精度は落ちる(点差以上にレーティング下位者の勝率が落ちる).
- 先番が有利であるために,コミ数に従って,レーティング点数に手番による補正点を与えている.R点差(レーティング点数の差)は補正後の点数差になる.
- コミなし条件では,持碁を0.5勝0.5敗としている.
コミ6.5
コミ5.5
コミ4.5
コミ0.0(コミなし)
コミ6.5
表1:実際の勝率と期待勝率(コミ6.5)
R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] |
-2.95 | 85 | 3 | 82 | 3.5 | 3.8 | -0.95 | 2873 | 729 | 2144 | 25.4 | 26.0 | 1.05 | 2622 | 2000 | 622 | 76.3 | 76.0 |
-2.85 | 89 | 3 | 86 | 3.4 | 4.2 | -0.85 | 3049 | 877 | 2172 | 28.8 | 28.2 | 1.15 | 2337 | 1824 | 513 | 78.0 | 78.0 |
-2.75 | 152 | 4 | 148 | 2.6 | 4.6 | -0.75 | 3563 | 1092 | 2471 | 30.6 | 30.5 | 1.25 | 2027 | 1636 | 391 | 80.7 | 79.8 |
-2.65 | 177 | 11 | 166 | 6.2 | 5.2 | -0.65 | 3697 | 1276 | 2421 | 34.5 | 32.9 | 1.35 | 1918 | 1598 | 320 | 83.3 | 81.5 |
-2.55 | 224 | 10 | 214 | 4.5 | 5.7 | -0.55 | 3893 | 1394 | 2499 | 35.8 | 35.3 | 1.45 | 1656 | 1383 | 273 | 83.5 | 83.1 |
-2.45 | 285 | 16 | 269 | 5.6 | 6.3 | -0.45 | 4137 | 1546 | 2591 | 37.4 | 37.9 | 1.55 | 1449 | 1233 | 216 | 85.1 | 84.6 |
-2.35 | 328 | 18 | 310 | 5.5 | 7.0 | -0.35 | 4382 | 1758 | 2624 | 40.1 | 40.5 | 1.65 | 1224 | 1061 | 163 | 86.7 | 86.0 |
-2.25 | 418 | 31 | 387 | 7.4 | 7.8 | -0.25 | 4428 | 1957 | 2471 | 44.2 | 43.2 | 1.75 | 1017 | 898 | 119 | 88.3 | 87.2 |
-2.15 | 513 | 44 | 469 | 8.6 | 8.6 | -0.15 | 4530 | 2110 | 2420 | 46.6 | 45.9 | 1.85 | 851 | 753 | 98 | 88.5 | 88.4 |
-2.05 | 615 | 62 | 553 | 10.1 | 9.5 | -0.05 | 4640 | 2256 | 2384 | 48.6 | 48.6 | 1.95 | 734 | 659 | 75 | 89.8 | 89.5 |
-1.95 | 734 | 75 | 659 | 10.2 | 10.5 | 0.05 | 4640 | 2384 | 2256 | 51.4 | 51.4 | 2.05 | 615 | 553 | 62 | 89.9 | 90.5 |
-1.85 | 851 | 98 | 753 | 11.5 | 11.6 | 0.15 | 4530 | 2420 | 2110 | 53.4 | 54.1 | 2.15 | 513 | 469 | 44 | 91.4 | 91.4 |
-1.75 | 1017 | 119 | 898 | 11.7 | 12.8 | 0.25 | 4428 | 2471 | 1957 | 55.8 | 56.8 | 2.25 | 418 | 387 | 31 | 92.6 | 92.2 |
-1.65 | 1224 | 163 | 1061 | 13.3 | 14.0 | 0.35 | 4382 | 2624 | 1758 | 59.9 | 59.5 | 2.35 | 328 | 310 | 18 | 94.5 | 93.0 |
-1.55 | 1449 | 216 | 1233 | 14.9 | 15.4 | 0.45 | 4137 | 2591 | 1546 | 62.6 | 62.1 | 2.45 | 285 | 269 | 16 | 94.4 | 93.7 |
-1.45 | 1656 | 273 | 1383 | 16.5 | 16.9 | 0.55 | 3893 | 2499 | 1394 | 64.2 | 64.7 | 2.55 | 224 | 214 | 10 | 95.5 | 94.3 |
-1.35 | 1918 | 320 | 1598 | 16.7 | 18.5 | 0.65 | 3697 | 2421 | 1276 | 65.5 | 67.1 | 2.65 | 177 | 166 | 11 | 93.8 | 94.8 |
-1.25 | 2027 | 391 | 1636 | 19.3 | 20.2 | 0.75 | 3563 | 2471 | 1092 | 69.4 | 69.5 | 2.75 | 152 | 148 | 4 | 97.4 | 95.4 |
-1.15 | 2337 | 513 | 1824 | 22.0 | 22.0 | 0.85 | 3049 | 2172 | 877 | 71.2 | 71.8 | 2.85 | 89 | 86 | 3 | 96.6 | 95.8 |
-1.05 | 2622 | 622 | 2000 | 23.7 | 24.0 | 0.95 | 2873 | 2144 | 729 | 74.6 | 74.0 | 2.95 | 85 | 82 | 3 | 96.5 | 96.2 |

コミ5.5
コミ5.5の対局では,先手番のレーティング点数に約0.13点加算して期待勝率を計算している.
表2:実際の勝率と期待勝率(コミ5.5)
R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] |
-2.95 | 134 | 6 | 128 | 4.5 | 3.8 | -0.95 | 3193 | 807 | 2386 | 25.3 | 26.0 | 1.05 | 2875 | 2167 | 708 | 75.4 | 76.0 |
-2.85 | 168 | 2 | 166 | 1.2 | 4.2 | -0.85 | 3617 | 997 | 2620 | 27.6 | 28.2 | 1.15 | 2578 | 2038 | 540 | 79.1 | 78.0 |
-2.75 | 216 | 6 | 210 | 2.8 | 4.6 | -0.75 | 3935 | 1216 | 2719 | 30.9 | 30.5 | 1.25 | 2366 | 1934 | 432 | 81.7 | 79.8 |
-2.65 | 241 | 12 | 229 | 5.0 | 5.2 | -0.65 | 4172 | 1351 | 2821 | 32.4 | 32.9 | 1.35 | 2109 | 1774 | 335 | 84.1 | 81.5 |
-2.55 | 321 | 17 | 304 | 5.3 | 5.7 | -0.55 | 4547 | 1641 | 2906 | 36.1 | 35.3 | 1.45 | 1768 | 1495 | 273 | 84.6 | 83.1 |
-2.45 | 375 | 32 | 343 | 8.5 | 6.3 | -0.45 | 4774 | 1835 | 2939 | 38.4 | 37.9 | 1.55 | 1624 | 1377 | 247 | 84.8 | 84.6 |
-2.35 | 444 | 31 | 413 | 7.0 | 7.0 | -0.35 | 5062 | 2013 | 3049 | 39.8 | 40.5 | 1.65 | 1387 | 1202 | 185 | 86.7 | 86.0 |
-2.25 | 553 | 43 | 510 | 7.8 | 7.8 | -0.25 | 5245 | 2328 | 2917 | 44.4 | 43.2 | 1.75 | 1248 | 1088 | 160 | 87.2 | 87.2 |
-2.15 | 690 | 45 | 645 | 6.5 | 8.6 | -0.15 | 5389 | 2502 | 2887 | 46.4 | 45.9 | 1.85 | 1017 | 894 | 123 | 87.9 | 88.4 |
-2.05 | 786 | 63 | 723 | 8.0 | 9.5 | -0.05 | 5485 | 2692 | 2793 | 49.1 | 48.6 | 1.95 | 885 | 798 | 87 | 90.2 | 89.5 |
-1.95 | 885 | 87 | 798 | 9.8 | 10.5 | 0.05 | 5485 | 2793 | 2692 | 50.9 | 51.4 | 2.05 | 786 | 723 | 63 | 92.0 | 90.5 |
-1.85 | 1017 | 123 | 894 | 12.1 | 11.6 | 0.15 | 5389 | 2887 | 2502 | 53.6 | 54.1 | 2.15 | 690 | 645 | 45 | 93.5 | 91.4 |
-1.75 | 1248 | 160 | 1088 | 12.8 | 12.8 | 0.25 | 5245 | 2917 | 2328 | 55.6 | 56.8 | 2.25 | 553 | 510 | 43 | 92.2 | 92.2 |
-1.65 | 1387 | 185 | 1202 | 13.3 | 14.0 | 0.35 | 5062 | 3049 | 2013 | 60.2 | 59.5 | 2.35 | 444 | 413 | 31 | 93.0 | 93.0 |
-1.55 | 1624 | 247 | 1377 | 15.2 | 15.4 | 0.45 | 4774 | 2939 | 1835 | 61.6 | 62.1 | 2.45 | 375 | 343 | 32 | 91.5 | 93.7 |
-1.45 | 1768 | 273 | 1495 | 15.4 | 16.9 | 0.55 | 4547 | 2906 | 1641 | 63.9 | 64.7 | 2.55 | 321 | 304 | 17 | 94.7 | 94.3 |
-1.35 | 2109 | 335 | 1774 | 15.9 | 18.5 | 0.65 | 4172 | 2821 | 1351 | 67.6 | 67.1 | 2.65 | 241 | 229 | 12 | 95.0 | 94.8 |
-1.25 | 2366 | 432 | 1934 | 18.3 | 20.2 | 0.75 | 3935 | 2719 | 1216 | 69.1 | 69.5 | 2.75 | 216 | 210 | 6 | 97.2 | 95.4 |
-1.15 | 2578 | 540 | 2038 | 20.9 | 22.0 | 0.85 | 3617 | 2620 | 997 | 72.4 | 71.8 | 2.85 | 168 | 166 | 2 | 98.8 | 95.8 |
-1.05 | 2875 | 708 | 2167 | 24.6 | 24.0 | 0.95 | 3193 | 2386 | 807 | 74.7 | 74.0 | 2.95 | 134 | 128 | 6 | 95.5 | 96.2 |

コミ4.5
コミ4.5の対局では,先手番のレーティング点数に約0.24点加算して期待勝率を計算している.
表3:実際の勝率と期待勝率(コミ4.5)
R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] |
-2.95 | 1 | 0 | 1 | 0.0 | 3.8 | -0.95 | 255 | 63 | 192 | 24.7 | 26.0 | 1.05 | 265 | 212 | 53 | 80.0 | 76.0 |
-2.85 | 1 | 0 | 1 | 0.0 | 4.2 | -0.85 | 287 | 80 | 207 | 27.9 | 28.2 | 1.15 | 209 | 163 | 46 | 78.0 | 78.0 |
-2.75 | 1 | 0 | 1 | 0.0 | 4.6 | -0.75 | 382 | 120 | 262 | 31.4 | 30.5 | 1.25 | 174 | 144 | 30 | 82.8 | 79.8 |
-2.65 | 6 | 0 | 6 | 0.0 | 5.2 | -0.65 | 407 | 129 | 278 | 31.7 | 32.9 | 1.35 | 147 | 121 | 26 | 82.3 | 81.5 |
-2.55 | 7 | 0 | 7 | 0.0 | 5.7 | -0.55 | 457 | 173 | 284 | 37.9 | 35.3 | 1.45 | 106 | 91 | 15 | 85.8 | 83.1 |
-2.45 | 7 | 0 | 7 | 0.0 | 6.3 | -0.45 | 472 | 178 | 294 | 37.7 | 37.9 | 1.55 | 109 | 89 | 20 | 81.7 | 84.6 |
-2.35 | 12 | 2 | 10 | 16.7 | 7.0 | -0.35 | 521 | 202 | 319 | 38.8 | 40.5 | 1.65 | 77 | 62 | 15 | 80.5 | 86.0 |
-2.25 | 18 | 2 | 16 | 11.1 | 7.8 | -0.25 | 501 | 211 | 290 | 42.1 | 43.2 | 1.75 | 68 | 62 | 6 | 91.2 | 87.2 |
-2.15 | 24 | 2 | 22 | 8.3 | 8.6 | -0.15 | 532 | 243 | 289 | 45.7 | 45.9 | 1.85 | 40 | 34 | 6 | 85.0 | 88.4 |
-2.05 | 25 | 0 | 25 | 0.0 | 9.5 | -0.05 | 556 | 267 | 289 | 48.0 | 48.6 | 1.95 | 46 | 43 | 3 | 93.5 | 89.5 |
-1.95 | 46 | 3 | 43 | 6.5 | 10.5 | 0.05 | 556 | 289 | 267 | 52.0 | 51.4 | 2.05 | 25 | 25 | 0 | 100.0 | 90.5 |
-1.85 | 40 | 6 | 34 | 15.0 | 11.6 | 0.15 | 532 | 289 | 243 | 54.3 | 54.1 | 2.15 | 24 | 22 | 2 | 91.7 | 91.4 |
-1.75 | 68 | 6 | 62 | 8.8 | 12.8 | 0.25 | 501 | 290 | 211 | 57.9 | 56.8 | 2.25 | 18 | 16 | 2 | 88.9 | 92.2 |
-1.65 | 77 | 15 | 62 | 19.5 | 14.0 | 0.35 | 521 | 319 | 202 | 61.2 | 59.5 | 2.35 | 12 | 10 | 2 | 83.3 | 93.0 |
-1.55 | 109 | 20 | 89 | 18.3 | 15.4 | 0.45 | 472 | 294 | 178 | 62.3 | 62.1 | 2.45 | 7 | 7 | 0 | 100.0 | 93.7 |
-1.45 | 106 | 15 | 91 | 14.2 | 16.9 | 0.55 | 457 | 284 | 173 | 62.1 | 64.7 | 2.55 | 7 | 7 | 0 | 100.0 | 94.3 |
-1.35 | 147 | 26 | 121 | 17.7 | 18.5 | 0.65 | 407 | 278 | 129 | 68.3 | 67.1 | 2.65 | 6 | 6 | 0 | 100.0 | 94.8 |
-1.25 | 174 | 30 | 144 | 17.2 | 20.2 | 0.75 | 382 | 262 | 120 | 68.6 | 69.5 | 2.75 | 1 | 1 | 0 | 100.0 | 95.4 |
-1.15 | 209 | 46 | 163 | 22.0 | 22.0 | 0.85 | 287 | 207 | 80 | 72.1 | 71.8 | 2.85 | 1 | 1 | 0 | 100.0 | 95.8 |
-1.05 | 265 | 53 | 212 | 20.0 | 24.0 | 0.95 | 255 | 192 | 63 | 75.3 | 74.0 | 2.95 | 1 | 1 | 0 | 100.0 | 96.2 |

コミなし
コミ0.0の対局では,先手番のレーティング点数に約0.74点加算して期待勝率を計算している.
表4:実際の勝率と期待勝率(コミ0.0)
R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] | R点差(±0.05) | 対局数 | 勝ち数 | 負け数 | 勝率[%] | 期待勝率[%] |
-2.95 | 52 | 1.0 | 51.0 | 1.9 | 3.8 | -0.95 | 1319 | 334.5 | 984.5 | 25.4 | 26.0 | 1.05 | 1230 | 955.5 | 274.5 | 77.7 | 76.0 |
-2.85 | 55 | 6.5 | 48.5 | 11.8 | 4.2 | -0.85 | 1404 | 416.0 | 988.0 | 29.6 | 28.2 | 1.15 | 1040 | 821.0 | 219.0 | 78.9 | 78.0 |
-2.75 | 85 | 5.0 | 80.0 | 5.9 | 4.6 | -0.75 | 1507 | 459.5 | 1047.5 | 30.5 | 30.5 | 1.25 | 989 | 776.5 | 212.5 | 78.5 | 79.8 |
-2.65 | 112 | 3.5 | 108.5 | 3.1 | 5.2 | -0.65 | 1560 | 534.5 | 1025.5 | 34.3 | 32.9 | 1.35 | 902 | 751.0 | 151.0 | 83.3 | 81.5 |
-2.55 | 125 | 7.0 | 118.0 | 5.6 | 5.7 | -0.55 | 1682 | 618.0 | 1064.0 | 36.7 | 35.3 | 1.45 | 819 | 693.5 | 125.5 | 84.7 | 83.1 |
-2.45 | 147 | 9.5 | 137.5 | 6.5 | 6.3 | -0.45 | 1740 | 690.5 | 1049.5 | 39.7 | 37.9 | 1.55 | 669 | 570.5 | 98.5 | 85.3 | 84.6 |
-2.35 | 197 | 7.5 | 189.5 | 3.8 | 7.0 | -0.35 | 1863 | 761.0 | 1102.0 | 40.8 | 40.5 | 1.65 | 597 | 506.5 | 90.5 | 84.8 | 86.0 |
-2.25 | 195 | 16.5 | 178.5 | 8.5 | 7.8 | -0.25 | 1853 | 836.5 | 1016.5 | 45.1 | 43.2 | 1.75 | 507 | 435.0 | 72.0 | 85.8 | 87.2 |
-2.15 | 263 | 16.0 | 247.0 | 6.1 | 8.6 | -0.15 | 1851 | 854.0 | 997.0 | 46.1 | 45.9 | 1.85 | 404 | 362.5 | 41.5 | 89.7 | 88.4 |
-2.05 | 278 | 30.0 | 248.0 | 10.8 | 9.5 | -0.05 | 1865 | 930.5 | 934.5 | 49.9 | 48.6 | 1.95 | 372 | 330.0 | 42.0 | 88.7 | 89.5 |
-1.95 | 372 | 42.0 | 330.0 | 11.3 | 10.5 | 0.05 | 1865 | 934.5 | 930.5 | 50.1 | 51.4 | 2.05 | 278 | 248.0 | 30.0 | 89.2 | 90.5 |
-1.85 | 404 | 41.5 | 362.5 | 10.3 | 11.6 | 0.15 | 1851 | 997.0 | 854.0 | 53.9 | 54.1 | 2.15 | 263 | 247.0 | 16.0 | 93.9 | 91.4 |
-1.75 | 507 | 72.0 | 435.0 | 14.2 | 12.8 | 0.25 | 1853 | 1016.5 | 836.5 | 54.9 | 56.8 | 2.25 | 195 | 178.5 | 16.5 | 91.5 | 92.2 |
-1.65 | 597 | 90.5 | 506.5 | 15.2 | 14.0 | 0.35 | 1863 | 1102.0 | 761.0 | 59.2 | 59.5 | 2.35 | 197 | 189.5 | 7.5 | 96.2 | 93.0 |
-1.55 | 669 | 98.5 | 570.5 | 14.7 | 15.4 | 0.45 | 1740 | 1049.5 | 690.5 | 60.3 | 62.1 | 2.45 | 147 | 137.5 | 9.5 | 93.5 | 93.7 |
-1.45 | 819 | 125.5 | 693.5 | 15.3 | 16.9 | 0.55 | 1682 | 1064.0 | 618.0 | 63.3 | 64.7 | 2.55 | 125 | 118.0 | 7.0 | 94.4 | 94.3 |
-1.35 | 902 | 151.0 | 751.0 | 16.7 | 18.5 | 0.65 | 1560 | 1025.5 | 534.5 | 65.7 | 67.1 | 2.65 | 112 | 108.5 | 3.5 | 96.9 | 94.8 |
-1.25 | 989 | 212.5 | 776.5 | 21.5 | 20.2 | 0.75 | 1507 | 1047.5 | 459.5 | 69.5 | 69.5 | 2.75 | 85 | 80.0 | 5.0 | 94.1 | 95.4 |
-1.15 | 1040 | 219.0 | 821.0 | 21.1 | 22.0 | 0.85 | 1404 | 988.0 | 416.0 | 70.4 | 71.8 | 2.85 | 55 | 48.5 | 6.5 | 88.2 | 95.8 |
-1.05 | 1230 | 274.5 | 955.5 | 22.3 | 24.0 | 0.95 | 1319 | 984.5 | 334.5 | 74.6 | 74.0 | 2.95 | 52 | 51.0 | 1.0 | 98.1 | 96.2 |
